Ahşaptan Şile Deniz Fenerinin Yapılışı

İlk önce Şile Deniz Fenerinin Tarihçesine Bakalım.
Şile Deniz Feneri: Göz alıcı yapısı ve yüksekliği ile eski Şile evlerinin üzerinden yükselerek Şile’nin siluetini çizen fener, Şile’nin ilk akla gelen sembolleri arasındadır.150 yaşındaki Şile Deniz Feneri, dünyanın aktif olarak görev yapan en büyük ikinci feneri, ülkemizin ise aktif en büyük feneridir.

Deniz seviyesinden 60 m yükseklikte yer alan 19 m yüksekliğindeki kulesi ile ışığını 35 mil uzağa gönderen bu devasa bina, farklı yapısı ve olağan dışı özellikleri nedeniyle Şile’nin dışında da tanınır.

Şile Feneri, Kırım Harbinde, Karadeniz’den İstanbul Boğazı’na girecek gemilerin yollarını bulabilmeleri için yapılmış fenerlerden biridir. Bu amaçla Boğazlar civarında 1856 yapılan Anadolu Fenerinden sonra Sultan Abdülaziz tarafından 1858-1859 yılları arasında inşa edilmiştir. Taş kısmını Türk Mimarlar tasarlarken, metal aksamı ve mercek kristal sistemi de Paris’ten bir fabrikadan gelmiştir.

Fener kulesi, yapısının orijinal halini günümüzde de koruyabilmiştir. Sekizgen şeklinde ve 110 cm kalınlığında taştan yapılmış olan kule, gündüz iyi görülebilmesi için siyah ve beyaz enlemesine bantlar çizilerek boyanmıştır. Etrafı çiçeklerle süslü olan fenerin tepesine 72 basamakla çıkılır.

İnşa tarihinde ışık kaynağı olarak 3 fitilli gaz lambası kullanılan fener, 1968 yılında elektriğe çevrilmiştir. Bir dönüşünü 120 saniyede tamamlayan fenerin ışığı, sekiz adet göz biçimli mercekten yayılırken, fenerin çalışması duvar saatlerinde kullanılan sarkaç sistemi ile gerçekleşir ve dişli tertibatı bekçisi tarafından iki saatte bir saat gibi kurulur. Zamanında kullanılan, bugün artık antika değerini almış eşyalar ve gaz lambaları kuleyi daha da ilgi çekici kılar.

Şimşekli deniz fenerleri grubunda olan Şile Feneri dakikada 4 defa çakar ve 1000 mumluk elektrik lambası ile aydınlanır. Uluslararası standartlarda birinci sınıf deniz feneri olan Şile Feneri, açık gecelerde yaklaşık olarak 35 mil mesafeye ışığını yayabilir ve açık havada İstanbul Boğazı’ndan görülebilir.

Ulaştırma Bakanlığı, deniz fenerlerini müze olarak değerlendirerek turizme kazandırmak ve halka açmak amacıyla başlattığı projede, ilk uygulamayı bu tarihi fener üzerinde yapma kararı almıştır. Pilot fener olarak seçilen Şile Feneri, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırımın katılımıyla yapılan bir törenle müze olarak turizme kazandırılmıştır. Fenerin eski aksamları, eski sistemlere ait lambalar, gaz lambaları, teknik cihazlar müzede yer alır.

Model Teknikleri adında ki forum sitesinde "ugurcakir" isimli bir üye

"Sitede yer alan binlerce gemi, vapur, yat, sandal ve bilumum deniz aracına yol gösterecek bir tane dahi deniz feneri olmadığını üzülerek farkettim Yok yok, aslında Amasra'da görüp beğendiğim ve modellerimin yanına koyduğum deniz fenerinin bir benzerini yapmayı uzun süredir istiyordum, geçenlerde tesadüfen Şile fenerinin fotoğrafını gördüm ve birden fener yapma düşüncem ile üst üste çakıştı. İnternette yaptığım araştırmada fenere ait sadece yükseklik ve duvar kalınlığı bilgilerine ulaştım. Fotoğraf konusunda sıkıntı yoktu, bol miktarda ve her açıdan çekilmiş fotoğraf mevcuttu. Onlardan yüksek çözünürlükte olan bir kaç tanesini indirerek her açıdan feneri analiz etmeye çalıştım. Yüksekliği 19 metre olan fenerin diğer kısımlarının yaklaşık ölçülerini belirlemeye çalıştım. Elimden geldiği kadar gerçeğine yakın olmasına gayret ettim ve bir kroki çalışması yaptım. Bu ölçülere göre solidworks programı ile bir modelleme yaptım. Bu modellemeden bir teknik resim elde ettim ve 1/70 ölçeğinde bir fener maketi yapmaya karar verdim."

Şile fenerinin internet den bulduğu bu fotoğrafı forum da paylaştı

Ahşaptan Şile Deniz Fenerinin Yapılışı

Solidworks programında yaptığı modelleme ve teknik resim çalışmasına ait ekran alıntılarını da ekledi

Ve işe koyulmaya başladı
"Elimde bulunan 6 mm kavak kontrplaktan önce kuleyi oluşturan parçaları kestim. Kule sekizgen bir kesite sahip ve yükseldikçe incelen yani piramit şeklinde bir yapı. Her yüzünü ayrı ayrı kestim ve birleşme yerlerine pah kırarak kulenin alt kısmını oluşturdum. Balkon kısmından sonraki silindirik kısmı eski bir sprey kutusu kapağından yaptım. Üzerine sekiz adet delik deldim ve birer kuşgözü yerleştirdim."

Şile Fenerinin ölçüleri
"Planları çizdim, üzerindeki ölçülere göre yapılırsa model 1/70 ölçeğinde olur. Eğer farklı bir ölçekte yapmak isterseniz aşağıdaki formülü kullanarak ölçülerinizi belirleyebilirsiniz. Örnek olarak Olcay Bey'in istediği 1/87 ölçeğin göre hesaplama şöyle olmalı: (Planda yazan ölçü x 70) / 87 Planları JPEG olarak yüklüyorum, eğer net olarak okunmuyorsa başka bir yöntem bulmaya çalışacağım."